De ambitieuze ontwerper kwam op het idee na een bezoek aan smogstad Peking, zo laat hij weten. De afgelopen drie jaar werkte hij samen met zijn team aan een prototype. De kunstenaar heeft afgelopen vrijdag in bijzijn van de Rotterdamse community een pilot in de Vierhavenstraat in Rotterdam-West gelanceerd om de toren vervolgens naar andere vervuilde steden in de wereld te verplaatsen. Stel je voor dat je de luchtvervuiling van een hele stad kunt opzuigen met een stofzuiger en kunt vangen in een sieraad. Dat is, in het kort, het plan voor de Smog Free Tower in Rotterdam, het nieuwe project van Studio Roosegaarde. Backers kunnen een smogring kopen om het project te steunen, en zo 1.000m3 schone lucht aan de stad schenken.
De Smog Free Tower van Rotterdam is een kantelvoorbeeld van de nieuwe economie. Deze wordt disruptief genoemd omdat dit betekent dat niet alleen de productiewijze gaat veranderen, maar de hele keten, inclusief aanbod, distributie en opslag. Producten en diensten worden op decentrale wijze ontwikkeld en geleverd door lokale gemeenschappen waardoor opslag en distributie grotendeels overbodig worden. Ook biedt dit meer mogelijkheden tot maatwerk. Financiële diensten op maat kunnen al geleverd worden door middel van ‘peer-to-peer’-leningen en –betalingen tussen of door ondernemers. Hetzelfde geldt voor diensten op maat op het gebied van onderwijs, onderzoek, energie, voedsel, zorg, enzovoorts. Met de realisatie van de Smog Free Tower via crowdfunding liet Daan Roosegaarde zien wat de ongekende mogelijkheden van die nieuwe economie zijn.
“Het is tijd om mensen onderdeel van de oplossing te laten zijn, niet het probleem.”
De ‘toren’ is in essentie een zeven meter hoge luchtzuiveringsinstallatie, die via een speciaal systeem de lucht in de omgeving filtert. “We maken gebruik van een gepatenteerde ionentechnologie om ’s wereld grootste smogstofzuiger te bouwen,” vertelt Roosegaarde ons in zijn studio in Rotterdam. “Zo creëren we smogvrije bubbels in de publieke ruimte, plekken in de stad waar je weer even kunt ervaren wat écht schone lucht is.” Het smogvrije park moet daarnaast als aanjager dienen voor grotere oplossingen, door aan overheden, NGOs en de industrie te laten zien dat er wel degelijk praktische, laagdrempelige oplossingen voor het smogprobleem bestaan. Het plan is om de gewonnen roetdeeltjes straks te comprimeren om er smogjuwelen van te maken. “Door een Smog Free Ring te kopen, doneer je 1.000m3 schone lucht aan de stad,” vertelt Roosegaarde. “Voor de mannen maken we hele mooie manchetknopen.” Een sieraad van stadsvuil dus, maar met een zuiver hartje. “Het is tijd om mensen onderdeel van de oplossing te laten zijn, niet het probleem.”