De bouwindustrie speelt volgens Jan Willem een sleutelrol bij de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Naast de bouw als grootste concurrent van het traditionele energiebedrijf liggen er ook volop kansen door slimme bundeling van geldstromen die door de domeinen wonen, mobiliteit, zorg en energie lopen.
Jan Willem: “De Stroomversnelling is een initiatief waarbij de bouw, door middel van radicale innovaties, 4,5 miljoen woningen renoveren naar het niveau energieneutraal. Woningen die zowel eigendom zijn van corporaties als van particulieren. De Energiesprong is een echt koploperproject en ontstaan vanuit de experimenten die binnen Energiesprong zijn uitgevoerd, als kantelproject. Bijzonder is ook dat de rol van een overheidsgefinancierd programma volledig is overgenomen door de markt. Het zijn namelijk marktpartijen en lagere overheden die de Stroomversnelling nu funden.”
De Stroomversnelling is actief als partij die condities creëert waarbinnen de markt kan opschalen. Die hebben betrekking op wetgeving, financiering, verbindingen en versnellen van kansrijke innovaties. Deze entrepreneurs zijn koplopers, mensen die een nieuw product zien in NUL op de meter vanuit een nieuw verdienmodel en dat proberen te realiseren. Jan Willem: “Ik denk dat de mensen die het kernteam van Energiesprong vormen zijn te bestempelen als kantelaars. De beweging naar Nul op de Meter heeft immers nu al een ongelooflijke impact op de bouw- en corporatiesector.” Het veranderen van wet- en regelgeving rondom huur, hypotheken en bouw zijn resultaten maar misschien wel belangrijker zijn de procesvernieuwingen binnen diezelfde sectoren. Daarbij is energiebesparing en een schijnbaar onhaalbare lat als middel ingezet om innovaties aan te jagen.”
De belofte van schaal, gegarandeerde NOM oplossingen voor aanzienlijk lagere prijzen is bepalend geweest voor de markt om in te stappen en voor de overheid om regelgeving aan te passen.”
Energiesprong was bedoeld om belemmeringen op te ruimen. Belemmeringen die veelal opgeworpen waren door de eigen opdrachtgever. Het is in die zin ook wel bijzonder dat de overheid Energiesprong de ruimte heeft gegeven om ook haar eigen functioneren ter discussie te stellen. Overigens onbedoeld. Jan Willem: “Ik denk dat ze daar op dit moment zelf niet eens de waarde van inzien. Ik denk dat de ‘DEAL methode’ heeft geholpen om mensen over de streep te trekken. De belofte van schaal, gegarandeerde NOM oplossingen voor aanzienlijk lagere prijzen is bepalend geweest voor de markt om in te stappen en voor de overheid om regelgeving aan te passen.”
De producten die nu door de bouwers worden verkocht aan corporaties zijn rendabel te exploiteren door die corporaties. Daar was ook de hele exercitie om te doen. De volgende stap is om de make-overs nog goedkoper te maken waardoor ze ook bereikbaar worden voor de particuliere markt. Jan Willem denkt dat de aanpak ook geschikt is voor heel veel andere sectoren. Het vraagt echter wel om een totaal andere rol van de overheid.
Jan Willem: “Ik denk niet dat er nu departementen zijn die deze aanpak kunnen vertalen naar hun opgave en een groep vrijbuiters de ruimte geeft om helemaal los te gaan met een zak geld. Wij hebben denk ik geluk gehad dat door de vele ministerwissels en de overgang van VROM naar BZK er lange tijd geen echte programmaeigenaar was. Daardoor hebben we vrij veel ruimte genomen om de dingen te doen waarvan wij dachten dat zinvol was. Veel experimenteren waarvan er veel zijn mislukt en dus bijdroegen aan nieuwe ideeën die wel lukten. Die ruimte krijgen we nooit meer schat ik zo in.”