De samenwerking is uit nood geboren, vertelt de voorzitter van coöperatie PLAN-S, Marc van der Linden. Door de crisis kwamen de bureaus er ieder voor zich achter dat er iets moest veranderen, legt hij uit. “Voor de crisis lagen de opdrachten soms letterlijk voor het oprapen. Nu merken we allemaal dat we zelf werk moeten genereren en daarbij kunnen we elkaar heel goed gebruiken.” Dat doen de verschillende bureaus door hun netwerken bij elkaar te brengen en elkaar te helpen met expertise.
“Onze bevlogenheid en het enthousiasme hebben geleid tot een andere manier van bouwen.”Leemten
PLAN-S is in die zin een echt verbindingsproject. Dat wordt bevestigt door Van der Linden. “We hebben de netwerken aan elkaar geknoopt, waardoor we makkelijker opdrachten binnen kunnen halen. Daarnaast hebben we allemaal leemten in onze organisatie, maar door de samenwerking kunnen we landschap, gebouw en inrichting tot in detail samenbrengen. Die specialiteiten binnen de coöperatie kunnen we voor elk project aan tafel brengen. We hebben alles in huis. Ons eerste gezamenlijke plan is daar een voorbeeld van: het paviljoen S-cape op de Dutch Design Week, dat in zes weken ontworpen én gerealiseerd is.”
Eigengereid
De onderlinge verbondenheid kwam niet vanzelf. Daarvoor was nog een flinke kanteling in de hoofden van de aangesloten architecten nodig. “Onze beroepsgroep is behoorlijk eigengereid en zich heel erg bewust van concurrentie. En nu moeten we onze ideeën op tafel leggen zonder bang te zijn ze te verliezen.” Dat vraagt om vertrouwen, legt hij uit. En dat is wat er binnen andere sectoren ook nodig is om te komen tot meer samenwerking en verbinding. “Wat is er mis mee om de gaten in je eigen organisatie op te vullen met de kennis van anderen. Zolang je elkaar aan kunt vullen, is het prima. En het kan ook niet meer anders. We hebben elkaar nodig. En omdat we allemaal kleine bedrijven zijn met weinig overhead kunnen we door samenwerking, makkelijk de concurrentie aan met grotere bureaus.”
Koploper
De kanteling van de architecten die deelnemen in PLAN-S zit niet alleen in de verbinding. De coöperatie is inmiddels een koploper als het gaat om het hergebruik van bouwmaterialen. Van der Linden: “Onze bevlogenheid en het enthousiasme hebben geleid tot een andere manier van bouwen. Afvalmaterialen uit de wijk Geestenberg, een typische jarentachtigwijk in Eindhoven, zijn bouwstenen geworden voor het paviljoen S-cape op de Dutch Design Week.” Hij vertelt dat de bouwbranche oerconservatief is en ook overheden en corporaties niet ingericht zijn op verandering en vernieuwing. “De klassieke aanpak in architectuur en stedenbouw van centrale planvorming en top-down-beslissingen wordt snel vervangen door projecten waarin bewonersparticipatie en bottum-up-initiatieven een grote rol spelen.” De kleinschalige bureaus in PLAN-S sluiten daar volgens Van der Linden van nature veel beter bij aan.