Op dit moment is ons voedselsysteem inefficiënt georganiseerd. Ons voedsel legt vele kilometers af, gebruikt veel water, wordt verspild en vervuilt het milieu. Toch moeten de 7 miljard aardbewoners, veelal in grote steden woonachtig, gevoed worden. Om dat op een duurzame manier te doen, moet voedselproductie voor een aanzienlijk deel geïntegreerd worden in de stedelijke infrastructuur. Voedselflats en stadslandbouw zijn daarvoor belangrijke alternatieven.

Rachelle Eerhart is een sterke persoonlijkheid die lokale en regionale bekendheid kreeg met de Cultuurprijs Zuid Holland. Zij werkt aan sociale en duurzame transitie, vooral op de thema’s landbouw, voedsel en natuur. Ze is geïnspireerd door termen als ‘veerkracht’, ‘subsidiariteit’ en het ‘sluiten van sociale en fysieke kringlopen’ omdat zij ervaart dat als je systemen kleiner en daarmee minder anoniem maakt er meer leven in komt te zitten én ze vaak energie-efficiënter zijn.

In haar vorige baan was Rachelle projectleider bij IVN en daar werkte zij op basis van (semi-) publieke middelen aan deze thema’s, ook was zij vrijwillig coördinator van een stadslandbouwproject, Eetbaar Park, in Den Haag. Vanuit de wens om haar inkomen te halen uit een initiatief op de vloer, is ze eind 2015 gaan meewerken aan Rechtstreex. Dit is een sociale onderneming die in de Rotterdamse regio een korte voedselketen tussen boer en consument realiseert. Rechtstreex is vernieuwend in echt regionaal werken, de producten komen maximaal 50 kilometer van de stad. Daarnaast is de gehele keten transparant qua prijs (57 cent per euro gaat naar de boer) en qua herkomst (aan elk product is een leverancier gekoppeld).

Nog een voordeel: Rechtreex werkt niet met abonnementen of boxen, mensen kunnen vrij kiezen uit het uitgebreide streekassortiment wat ze bestellen en of ze bestellen die week. Tenslotte Is Rechtstreex ook een sociale keten, de klant is geen nummer, maar een echte klant van de wijkchef in zijn/haar buurt waar hij/zij z’n boodschappen afhaalt. De oprichters van Rechtstreex zijn Maarten Bouten en Arthur Nijhuis. Arthur is inmiddels niet meer betrokken in de dagelijkse leiding van het bedrijf, dat doen Maarten en Rachelle. De rol van Rachelle is vooral die van verbinder. 

Rachelle: “De grootste barriere is het veranderen van het boodschappenpatroon van mensen. Veel mensen vinden qua waarden wat wij doen heel tof en belangrijk, maar vinden het lastig om twee dagen van tevoren via een webshop te bestellen. In die zin is het gemak dat de supermarkt, zeker in de stad, biedt moeilijk om te evenaren als klein bedrijf. Als mensen eenmaal hun routine hebben aangepast, vinden ze Rechtstreex geweldig. Bijzondere producten en je krat boodschappen staat voor je klaar, dus je hoeft niet een hele winkel door! Voor onszelf is focus een belangrijke. Op dit thema kan je allerlei producten koppelen aan wat we doen, maar het belangrijkste als bedrijf is om eerst het kernproces écht goed te doen en te snappen zodat je daarna met een stabielere basis kan gaan opschalen én ruimte hebt voor side-projects.”

“Voor mij is het geweldig zo te bouwen aan een veerkachtiger voedselsysteem voor de stad waar ik zelf inmiddels ook woon. Ik noem het ‘bouwen aan het mijne’. – Rachelle Eerhart, coördinatrice Rechtstreex.

Het verdienmodel van Rechtstreex is een vaste procentuele marge op de inkoopprijs exclusief btw bij de boeren. De prijs die de consument betaalt gaat voor een deel naar de boer en voor een deel naar Rechtstreex (inclusief de mensen die de afhaalpunten runnen) voor het faciliteren van deze korte keten. Voor de ontwikkeling heeft Rechtstreex in het verleden subsidies ontvangen. Op dit moment werken ze met betrokken impactinvesteerders die investeren in de groei. En dat is positief, want om echt impact te maken hebben we ondernemers nodig.

Dingen echt anders doen is taai. In een keten en markt die al decennialang werkt zoals die werkt kost het veel doorzettingsvermogen om met een groep voorlopers dingen opnieuw uit te vinden.
Momenteel is Rechtstreex dus op een pittige zoektocht naar hoe ze een meer mainstream publiek kunnen aanspreken die niet direct aangesproken worden door de principes en waarden van Rechtstreex maar wel eventueel verleidt kunnen worden om over te stappen omdat steeds meer mensen zich aangesproken voelen tot lokaal en biologisch voedsel.

Al met al een echt Rotterdams initiatief, die de voedselketen wil kantelen! Wij zijn helemaal fan en hopen natuurlijk dat meer volgers bij Rechtstreex gaan inkopen.
Kijk ook voor een voedselinitiatief bij jouw in de buurt en help zo mee de voedselketen te verbeteren want voedselflats en stadslandbouw zijn een goed alternatief voor ons inefficiënte voedselsysteem.

Interview door: Nynke Schaaf