Op de School of Understanding leren wij de kinderen zichzelf zijn

Interview met Jessica Blokker

Ze is leerlingbegeleider, kindercoach en begeleider van de leerkrachten binnen een volledig nieuw schoolconcept: School of Understanding.  Jessica Blokker stond in 2015 aan de wieg van de eerste SOU in Amstelveen en richtte een jaar later, samen met een enthousiast bestuur, in Amsterdam-West een tweede vestiging op. ‘Wij leren de kinderen zichzelf zijn’, aldus Jessica Blokker. Levenslessen, yoga en meditatie lopen op deze school gemoedelijk hand in hand met een inhoudelijk pittig curriculum.

Levenslessen, die staan in het reguliere onderwijs niet vaak op het programma. ‘Die lessen hebben bij ons een vaste plek in het curriculum’, aldus Jessica. ‘De dag start met yoga en meditatie en daarna een half uur focus op een aspect van ontwikkeling, We praten in een groep bijvoorbeeld over een emotie of iets dat voor kinderen heel herkenbaar is. Angst, groei, dankbaarheid, fouten maken, hoe ga jij daarmee om? Het is voedsel voor de geest. We hebben gesprekken met elkaar en leren van elkaar. Gedurende de gesprekken bepalen we met elkaar ook succesfactoren. Hoe heb je in een bepaalde situatie gereageerd en werkte dat? Wat kunnen we hiervan leren?’

Dat die levenslessen nodig zijn, leerde Jessica in het reguliere onderwijs. ‘Ik werkte jaren in het onderwijs, als docent. Op een gegeven moment werkte ik als leerkracht  op een school waar kinderen met een diverse achtergrond bij elkaar in de klas zaten. Soms kwamen ze uit moeilijke gezinssituaties. Die stress namen de kinderen naar school en dat zorgde voor veel onrust in de klas. Het was een reguliere school. Er was een vaste planning voor de lesstof, een strak schema. Maar ik zag dat de kinderen iets anders nodig hadden. Ik ben iedere schooldag begonnen met levenshoudingslessen. Hoe ga je met bepaalde situaties om, hoe durf je een uitdaging aan te gaan, hoe reageer je op elkaar, hoe ga je met emoties om? De kinderen smulden ervan de groep groeide uit tot een hechte, warme groep. Waar vertrouwen was, en veiligheid.’ De aanpak van Jessica leek goed te werken maar werd niet overgenomen als werkwijze op de school. ‘Ik voelde me alleen, was de enige die het zo aanpakte. Ze is heel stellig. ‘In het huidige onderwijs mist de laag die door levenslessen wel wordt aangesproken en daardoor zo goed aansluit bij de behoefte van kinderen. Om vanuit dat sterke welbevinden de basisvakken op te pakken is heel krachtig. Wat de toekomst brengt weten we niet, we weten nog helemaal niet welke beroepen er in de toekomst zijn.’ Kinderen van nu opzadelen alleen met kennis en zonder handvatten en sleutelervaringen om het steeds complexere leven het hoofd te bieden, dat kon en moest anders, besloot ze. 

Jessica: ‘Vijf  jaar geleden startten we met ongeveer vijf gelijkgestemden een initiatiefgroep en twee jaar later startte in Amstelveen de eerste SOU.’ Het team bestond uit ervaren leerkrachten en bestuurders en zocht naar de beste leermethoden, op basis van wetenschappelijke inzichten. ‘Let wel’, zegt Jessica, ‘het is geen idealistisch concept. Dit is echt uit de praktijk geboren. De initiatiefnemers hebben samen meer dan 100 jaar ervaring in het onderwijs. We vroegen en kregen het vertrouwen van ouders om deze school op te zetten. Ouders zijn enorm betrokken bij de school.’

Verbinding, met de leerkrachten, de kinderen, de buurt en de ouders. De school wil een duidelijke plek midden in de samenleving innemen en field trips en excursies naar ‘buiten’ vormen een belangrijk onderdeel van het curriculum. Naast de genoemde en geroemde verbinding, is bewustwording een ontwikkeldoel. De SOU gebruikt het PERMA model als kader om aan de bouwstenen van welbevinden en geluk te werken. (link:  https://positivepsychologyprogram.com/perma-model/).

Dit model gaat uit van de positieve psychologie. PERMA is een afkorting, de verschillende letters staan voor een karaktereigenschap die vrijwel bij iedereen in potentie aanwezig is. De P staat voor positieve emoties. ‘De kinderen leren om kansen te zien en optimistisch te zijn.’ Dat wil overigens niet zeggen dat ‘negatieve’ emoties er op school niet mogen zijn. ’Je helpt ieder kind te groeien door hen op een aantal aspecten van zichzelf bewust te maken. Hoe reageren ze op tegenslag? Kan dat ook anders? Hoe gaan ze om met iets dat af moet maar waar je geen zin in hebt? Op deze manier leren we ze aan hun eigen geluk te werken. We trainen ze om op een andere, positieve manier met emoties om te gaan en stimuleren zo motivatie en betrokkenheid.’

De E staat voor ’engagement’.  In het PERMAmodel staat het voor iets wat je zó graag doet, dat je er helemaal in op kunt gaan. Ieder mens, ieder kind heeft iets wat hem of haar aanspreekt, het is vaak nog niet duidelijk waar iemands speciale talent of passie ligt. Relaties, daar staat de ‘R’ voor. Jessica: ‘relaties in de groep zijn belangrijk; fijn en veilig contact opbouwen, dat is een voorwaarde om te kunnen groeien.’ De ‘M’ , van meaning, betekenis. Binnen de SOU is dit een belangrijk ontwikkelpunt. ‘We zeggen eigenlijk tegen alle leerlingen ‘wat jij doet, doet ertoe. Dat jij er bent, doet ertoe.’ Dat is natuurlijk een fijne opsteker voor de kinderen, maar het dient tegelijkertijd een ander, dieper doel. ‘Het laat ze zien dat ze verantwoordelijk zijn voor hun omgeving en de mensen in hun omgeving.’  Achievement is de A’ in het model. Want zonder uitdaging is er weinig aan. Uitdagingen aangaan, werken naar een doel laat de kinderen niet alleen kennismaken met hun doorzettingsvermogen maar ook omgaan met teleurstellingen.Met dit model als belangrijke theoretische basis wil de school de kinderen handvatten geven voor het leven. Zodat ze, ook nadat ze de school hebben verlaten  om weten te gaan met de hobbels, gaten en hindernissen die het gemiddelde levenspad nou eenmaal kent. Het huidige onderwijs is regelmatig alleen gericht op het vergaren en aanleren van kennis. Dat doen ze bij de SOU ook, maar daarnaast proberen ze kinderen kennis te laten maken met hun eigen vermogens om van het leven wat moois te maken. Jessica  ‘we zijn als mens onderdeel van iets groters. De kinderen en leerkrachten werken aan zichzelf zodat ze zien en weten wie ze zijn. Ze ontwikkelen zelfstandigheid maar leren ook dat ze onderdeel zijn van de rest. Dat we kunnen leren van elkaar en van de wereld.’

http://www.schoolofunderstanding.nl/

Tekst: Merije Bakker