Hot or not?
Eigen kracht is hot. We zijn eindelijk massaal om in (jeugd)zorgland. Het heeft even geduurd, maar doordat het werkelijk groot aangepakt is en in de landelijke, provinciale en gemeenschappelijke beleidsstukken staat, kunnen we er niet meer onderuit. We gaan ervoor! We gaan de cliënten en gezinnen in hun ‘eigen kracht’ zetten! Grote adviesbureau’s adviseren erover en en landelijke organisaties organiseren congressen waar dit thema breed wordt besproken.  Voor mij persoonlijk is dit thema  al meer dan tien jaar hot, maar de afgelopen jaren voelde het ook wel eens   ‘not’.

Luie cliënten en domme professionals?
Toen ik vanuit dit thema begon te werken was er erg veel weerstand vanuit professionals en organisaties om met Eigen Kracht te werken. Het werd gepresenteerd als een compleet andere manier van werken, een totale kanteling. De professional moest vanaf nu op zijn handen gaan zitten en de client* en zijn omgeving moesten weer aan de slag. Er werd een beeld geschetst van een verzorgingsstaat waarin de professional de client geen ruimte gaf om zelf zijn problemen op te lossen en zoveel mogelijk overnam. Een beeld waarin cliënten handig gebruik maakten van alle hulp die ze konden krijgen, zelfs als ze de dingen eigenlijk wel zelf konden doen. Best beledigend, voor zowel de cliënten als voor de professionals. Professionals, die al jaren lang bezig zijn met empoweren. Cliënten die door omstandigheden niet in staat zijn om, zonder hulp, een menselijk bestaan te leiden of hun kinderen een goede toekomst te bieden. Geen wonder dat iedereen massaal in de weerstand schoot.

Zelf doen is iets anders dan zelf besluiten.
Dat eigen kracht veel weerstand oproept, zit vooral in de foute vertaling van de woorden. Het wordt vertaald als: Mensen-meer-dingen-zelf-laten-doen of mensen-samen-dingen-voor-elkaar-laten-doen. Het gaat hier dan om het uitvoeren van zaken die (ook volgens de professionals) nodig zijn. Professionals lopen vervolgens helemaal vast, wanneer van hen gevraagd wordt om mensen ‘in hun kracht te zetten’. Vooral wanneer het gaat om mensen die kwetsbaar zijn, verstandelijk beperkt en met een klein netwerk om dingen voor hen te doen. (zie ook: Kwetsbare mensen en hun fragiele netwerk ) Professionals wordt, in deze vertaling, gevraagd zich terug te trekken en te zorgen dat ze minder nodig zijn. Cliënten wordt gevraagd of ze zaken zelf kunnen uitvoeren of, of er iemand is in de omgeving die praktische hand en spandiensten kan leveren. Wanneer we als gemeenten en organisaties merken dat dit in de praktijk niet slaagt gaan we inzetten op empowerende methodieken en trainingen die ervoor moeten zorgen dat hulpverleners hun cliënten meer ‘in hun eigen kracht’ gaan zetten.

Wat veel mensen niet weten is dat de Eigen Kracht golf oorspronkelijk uit Nieuw Zeeland komt. Daar werken ze al tientallen jaren met familygroup conferencing. (zie ook: Family group conference — Youth Court – Ministry of Justice) Het is een recht, in de wet verankerd. Family group conferencing houdt in dat alle betrokkenen**  rond een probleem situatie samenkomen om te besluiten over wat er nodig is om de situatie te verbeteren. Het gaat dus niet over het uitvoeren van de zorg, maar over het delen van de zorgen en besluiten over wat er nodig is aan bijvoorbeeld zorg of ondersteuning. Wanneer mensen samen besluiten over wat er nodig is om de situatie te verbeteren ervaren ze dat ze mede verantwoordelijk zijn voor het plan. Het gaat om regie en eigenaarschap. Niet de uitvoering van het plan, maar de betrokkenheid bij het maken van het plan is uitgangspunt. Dit zorgt er namelijk uiteindelijk voor dat mensen ook betrokken zijn bij de uitvoering.

Het met elkaar besluiten, op basis van alle informatie, is een proces waar aandacht en zorgvuldigheid voor nodig is. Het zorgt er in de praktijk voor dat alle betrokkenen een positie in kunnen nemen die bij hen past. Ieder doet wat er mogelijk is en de professional biedt gevraagde hulpverlening. Dit is werkelijk nodige hulp, waar goed door alle betrokkenen over na is gedacht en waar iedereen achterstaat. Dit is de werkelijke omslag in denken, de kanteling.

Samenredzaamheid is dus mogelijk, maar wel via een andere route. (Zie: nieuwe route )

—————-

*Ik gebruik in dit stuk het woord cliënt. U kunt ook lezen: mens, burger, vader, moeder, kind, jongere..

**Iedereen die het belangrijk vindt dat het goed gaat met het kind, de persoon of de situatie.

blog: Het grote misverstand Eigen Kracht..

Blog geschreven door Anke Siegers