De Nederlandse Andy Warhol, artiest en ontwerper Daan Roosegaarde, opende afgelopen vrijdag de Smog Free Tower in Rotterdam-West met rolschaatsende panda’s, DJ Ted Langenbach, een operazangeres en pianiste. De Rotterdamse community van pioniers, vernieuwers en verbinders waren uitgenodigd maar ook voormalig minister president Jan Peter Balkenende, Prinses Laurentien en Burgemeester Aboutaleb, de internationale pers en de vernieuwende bestuurders en CEO’s van Rotterdam.
Zo ontstonden mooie verbindingen tussen bottom up en top down netwerken en bleek de Smog Free Tower een instrument om mensen aan elkaar te verbinden naar een nieuwe, schonere wereld. De ambitieuze ontwerper kwam op het idee na een bezoek aan smogstad Peking, zo laat hij weten. De afgelopen twee jaar werkte hij samen met zijn team aan een prototype. Stel je voor dat je de luchtvervuiling van een hele stad kunt opzuigen met een stofzuiger en kunt vangen in een sieraad. Dat is, in het kort, het plan voor de Smog Free Tower in Rotterdam, het nieuwe project van Studio Roosegaarde. Backers kunnen een smogring kopen om het project te steunen, en zo 1.000m3 schone lucht aan de stad schenken. Onder luid en prachtig opera gezang en dansende panda’s, de vreemdste hapjes van o.a. Rob Baan van Koppert Cress en muziek van DJ Ted Langenbach en zijn team werd het een feestelijke opening.
Daan Roosegaarde vindt dat de kracht van de samenleving zit bij netwerken van onderop, bij mensen en gemeenschappen en niet bij grote, centralistische, bureaucratische organisaties. Door deze beweging van onderop centraal te stellen ontstaat een “micromacht”, een opkomende middenklasse die de kennis, expertise, netwerken en sociale media gebruikt om zo autonoom mogelijk te worden. Deze lokaal georganiseerde netwerken vormen de samenleving van nu en de economie van morgen. Dat Daan zijn kunstwerken gebruikt om problemen te kantelen moge weer eens goed duidelijk zijn. Grootstedelijke vraagstukken worden voortaan met de pioniers en friskijkers in de Havenstad opgelost en gedraaid. We zijn erg benieuwd naar hoeveel cadeautjes in de één na grootste stad van Nederland nog op uit pakken staan en hoeveel Daantjes er in de stad nog te vinden zijn. Dat Rotterdam vaart maakt en dromen in uitvoering brengt rond de transitie naar de nieuwe economie moge vanaf nu voor heel de wereld duidelijk zijn.
Proeftuin Rotterdam
Roosegaarde verhuisde onlangs van Waddinxveen naar Rotterdam en de onthulling van de toren is ook de opening van het pand aan de Vierhavensstraat. “Dit wordt de proeftuin van Nederland, waar delegaties uit de hele wereld zien wat wij kunnen.” Hij beloofde door te gaan met het bedenken van innovatieve ideeën. “Ik wil hier meer dingen gaan ontdekken.” Volgens burgemeester Aboutaleb moet Rotterdam, maar ook het Rijk zich voorbereiden op avonturiers als Roosegaarde. “We hebben geen idee wat er op ons bestuurders af gaat komen.” Als het aan Aboutaleb ligt moeten dit soort pioniers meer ruimte krijgen. “Deze mensen lopen tegen muren op. We willen te veel op safe gaan. En bestuurders die de veranderingen niet begrijpen, moeten wel de ruimte bieden. Anders staan we straks op achterstand.” We zijn dan ook heel benieuwd hoeveel Smog Free Towers er in de woonwijken van Rotterdam geplaatst zullen worden, en de “vuile stad” een schone stad gaat worden.
Alle techniek is er, en Daan Roosegaarde heeft laten zien dat het kan. In steden als Rotterdam met meer luchtvervuiling (vooral door autoverkeer) is het risico groter dat kinderen met een laag gewicht geboren worden. Ook is het risico op astma en kortademigheid groter, bleek vorig jaar uit Europees onderzoek. Dezelfde onderzoekers constateerden eind 2013 dat langdurige blootstelling aan fijnstof de kans verhoogt op vroegtijdig overlijden, zelfs bij concentraties beneden de officiële Europese norm.