Afval loont is een innovatieve inzamelmethode voor gescheiden huishoudelijk afval. Terwijl mensen veelal gewend zijn om te betalen voor hun afval, krijgt men bij Afval loont een geldbedrag voor huishoudelijk afval dat gescheiden wordt ingeleverd. Nederland Kantelt sprak met initiatiefnemer Jorgen van Rijn en consultant Mario Sol, twee duurzame doeners bij Afval Loont.

Afval loont sluit hiermee aan bij de Nederlandse spaardrift en zorgt er tegelijkertijd voor dat de natuur wordt gespaard. En voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt bieden de Afval loont filialen een mooie werkplek. Een groot deel van het huishoudelijk afval is te hergebruiken als grondstof voor nieuwe producten. Afval loont wil mensen bewust maken van de waarde van afval. Als mensen zich daarvan bewust worden, dan zetten zij zich actief in voor het scheiden van afval / grondstoffen. Dat is goed voor het milieu! Niet voor niets is de missie van Afval loont dan ook “samen sparen we de natuur”.

De kracht van Afval loont zit in de combinatie van haar communicatieaanpak en het belonen voor het inleveren van gescheiden afval. De ingeleverde grondstoffen en het gespaarde saldo kan de spaarder bijhouden op zijn persoonlijke pagina op de Afval loont website. Zo blijft de spaarder betrokken.

Afval loont positioneert zich vanuit drie kernelementen:

• Belonen: bij Afval loont wordt positief gedrag beloond;
• Brengen: spaarders moeten het gescheiden afval naar Afval loont brengen;
• Bronscheiding: de spaarders bij Afval loont scheiden zelf hun afval.

Er is geen vergelijkbaar systeem waarmee inwoners individueel worden beloond voor het inleveren van gescheiden huishoudelijk afval. Concurrerende systemen zamelen slechts een beperkt aantal stromen in (bijvoorbeeld textiel) of werken met een systeem voor collectief belonen.

Afval loont is vooral een ‘kantelproject’. In de afvalbranche wordt vaak nog gedacht in het ophalen van containers afval met vuilniswagens. Mario Sol:”Wij geloven erin dat mensen hun waardevolle grondstoffen zelf kunnen meenemen naar centrale locaties (bijvoorbeeld supermarkten, scholen, sportterreinen e.d.) waar men toch al eens in de zoveel tijd komt. Vervolgens kan een ‘afval inzamelaar’ dan de grote volumes grondstoffen ophalen bij deze centrale locaties. Wij zien voor ons dat wij met ons kantelproject gaan zorgen voor een ‘systeemverandering’ op grote schaal.”
 

“Vliegers stijgen het hoogst tegen de wind in, niet met de wind mee. Samen sparen we zo de natuur!”

Afval loont heeft ook elementen van een ‘koploperproject’ en ‘verbindingsproject’. Ons beloningssysteem en onze communicatieaanpak zijn in iedere gemeente toepasbaar en daarmee schaalbaar. Tevens verbindt Afval loont partijen, zoals sociale werkplaatsen, sportverenigingen, en scholen binnen gemeentes, om samen de natuur te sparen. Er zijn drie spaardoelen: 1) de natuur; 2) Voor jezelf; 3) Voor een ander.

De belangrijkste barrière die we in iedere gemeente moeten overwinnen is het beperkte afval scheidingsgedrag van consumenten. Wij brengen met ons systeem een gedachten- en gedragsverandering op gang bij mensen. Afval is niet waardeloos, maar waardevol! Gedrag is lastig te veranderen en heeft tijd nodig, maar wij laten zien dat het wel mogelijk is. Waarschijnlijk zijn er elementen van onze aanpak te kopiëren om ook in andere branches een gedragsverandering tot stand te brengen.

Jorgen van Rijn: “De door onze spaarders ingeleverde grondstoffen worden verkocht aan recycle bedrijven. Dat levert opbrengsten op. Tevens betaalt de gemeente waarin Afval loont opereert nog een bijdrage om gebruik te maken van het inzamelsysteem, waarmee Afval loont een deel van de afval inzameling uit handen neemt van de gemeente. Daarmee zijn we een duurzame onderneming met normale rendementsverwachtingen. Naar ons idee de enige manier om langdurig duurzaam te kunnen blijven ondernemen!”